โดยปกติแล้วระเบิดแสวงเครื่องมีลักษณะเหมือนกับวัสดุหรือของใช้ทั่วไป ทำให้การสังเกตุ หรือการพิสูจน์ว่าเป็นระเบิดแสวงเครื่องนั้นทำได้ยาก แต่ประชาชนทั่วไปสามารถสังเกตเบื้องต้นได้จากลักษณะ ดังนี้
1. เป็นวัตถุที่ไม่มีเจ้าของ หรือหาเจ้าของไม่พบ
2. เป็นวัตถุที่มีลักษณะภายนอกผิดไปจากรูปเดิม เช่น กล่องมีร่องรอยเปรอะเปื้อน, มีรอยยับหรือมีสีที่เปลี่ยนแปลงไป
3. เป็นวัตถุที่ควรจะอยู่ในที่อื่นมากกว่าจะอยู่ตรงนั้น
4. เป็นวัตถุที่ไม่เคยพบเห็น ณ ที่ตรงนั้นมาก่อน
ถ้ามีข้อผิดสังเกตดังกล่าวให้นึกไว้เสมอว่า “วัตถุดังกล่าวนั้นอาจจะเป็นระเบิดแสวงเครื่อง”
เมื่อพบวัตถุต้องสงสัยดังกล่าวให้ปฏิบัติดังนี้
1. ห้ามจับต้อง หยิบยกเครื่อนย้าย ทำให้สั่นสะเทือนหรือเคลื่อนไหวโดยเด็ดขาด
2. สอบถามหาเจ้าของหรือวัตถุต้องสงสัย หากไม่มีผู้ใดแสดงตนเป็นเจ้าของให้สันนิษฐานก่อนว่าวัตถุต้องสงสัยอาจจะเป็นวัตถุระเบิด
3. จดจําลักษณะทั่วไปของวัตถุต้องสงสัย เช่น ขนาด รูปร่าง มีเสียงการทํางาน มีสายไฟฟ้าและบริเวณที่พบเห็นเพื่อเป็นข้อมูลแก่เจ้าหน้าที่เก็บกู้วัตถุระเบิด
4. แจ้งผู้รับผิดชอบสถานที่ที่พบเห็นวัตถุต้องสงสัยทราบเพื่อแจ้งเจ้าหน้าที่บ้านเมืองต่อไป
5. อพยพผู้คนออกจากอาคารสถานที่นั้นโดยด่วน ด้วยวิธีนุ่มนวลเพื่อไม่ให้เกิดการตื่นกลัว
6. กําหนดเขตอันตรายและป้องกันบุคคลที่ไม่เกี่ยวข้องโดยประมาณจากขนาดของวัตถุต้องสงสัยโดยปิดกั้นระยะ
ตั้งแต่ 100-400 เมตร
7. ผู้พบเห็นวัตถุต้องสงสัยให้รอให้ข้อมูลกับเจ้าหน้าที่เก็บกู้วัตถุระเบิด
