กุญแจ คือ เครื่องมือสำหรับใส่ที่ประตู-หน้าต่าง ตู้ หรือภาชนะจัดเก็บสิ่งของ เพื่อยึดไว้ไม่ให้เปิดออกได้โดยง่าย เมื่อต้องการเปิด ต้องกดรหัสหรือไขออกโดยลูกกุญแจ ถึงแม้จะเป็นเครื่องมือที่มีใช้แต่โบราณ แต่ยังนับเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในด้านการป้องกันอย่างยิ่งชนิดหนึ่งในด้านการรักษาความปลอดภัย เช่น การเก็บเอกสารสำคัญหรือสิ่งที่เป็นความลับของทางราชการไว้ในตู้หรือภาชนะจัดเก็บ ต้องใช้กุญแจปิดล็อกตู้หรือภาชนะจัดเก็บนั้น เพื่อมิให้บุคคลที่ไม่มีอำนาจหน้าที่เข้าถึงได้โดยง่าย หรือยับยั้งมิให้บุคคลเข้าถึงสิ่งที่ป้องกันได้โดยง่าย ชนิดของกุญแจที่ใช้ในการปิดล็อก เพื่อควบคุมการเข้าถึงมีดังนี้
สำหรับมาตรการการรักษาความปลอดภัย กุญแจถือเป็นสิ่งสำคัญพื้นฐานสำหรับใช้ป้องกันการล่วงล้ำเข้ามาของผู้ไม่มีอำนาจหน้าที่ การใช้กุญแจต้องพิจารณาจากความสำคัญของสิ่งที่จะทำการคุ้มครองป้องกันนั้นๆ
กุญแจธรรมดา คือ กุญแจที่ใช้ลูกกุญแจไขชนิดต่างๆ ที่มีกลไกการล็อกภายในด้วยแผ่นกั้นหรือสปริงกุญแจ แบบนี้มีความปลอดภัยน้อยกว่าแบบกระเดื่อง เหมาะสมแก่การใช้งานกับสิ่งทั่วไปที่ป้องกันมิให้เกิดการสูญหายหรือสร้างความเสียหายแก่สิ่งที่คุ้มครองป้องกันนั้นๆ
ภาพจาก locktechsandiego.com/lock-and-key/
ภาพจาก www.reallock.com
ภาพจาก www.antiquesnavigator.com
ภาพจาก www.postrex.com
กุญแจกระเดื่อง (Lever Lock) คือ กุญแจที่ใช้ลูกไข มีกลไกการล็อกภายในด้วยระบบกระเดื่อง กุญแจแบบนี้มีความปลอดภัยน้อยกว่าแบบรหัส แต่มีความปลอดภัยมากกว่ากุญแจแบบธรรมดา กุญแจแบบนี้เหมาะแก่การใช้ป้องกันสิ่งที่มีความสำคัญมากขึ้น เช่น สิ่งของมีค่า เอกสารที่มีชั้นความลับหรือมีความสำคัญ เพื่อป้องกันผู้ไม่มีอำนาจหน้าที่เข้าถึงหรือนำออกไปได้
Lever Lock Key ภาพจาก locksonline.co.uk
ภาพจาก www.pinterest.com/pin/
กุญแจแบบรหัส (Combination locks) คือ กุญแจที่กำหนดรหัสปิด-เปิดด้วยระบบเลขอักษร หรือเลขผสมกับอักษร ส่วนใหญ่มักกำหนดรหัสไว้ 3 ชั้น แบบนี้นับว่าประสิทธิภาพสูงกว่าทั้ง 2 ชนิดข้างต้น กุญแจแบบนี้มี 2 รูปแบบ
- แบบกำหนดใช้ตัวเลขหรือตัวอักษรเป็นรหัสตายตัว (Fixed combination locks) เป็นแบบที่ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงรหัสได้ตามต้องการ
ภาพจาก www.amazon.com
- แบบที่เปลี่ยนแปลงรหัสได้ตามความต้องการ(Changeable combination locks) โดยกำหนดรหัสจากตัวเลข หรือตัวอักษร หรือใช้ทั้งตัวเลขและตัวอักษรผสมกัน หรือใช้รหัสและใช้ลูกกุญแจล็อกอีกชั้นหนึ่ง
แบบรหัส ตัวเลข ภาพจาก www.amazon.com/lock
แบบรหัสตัวอักษรภาพจาก www.acehardware.com
แบบรหัสทั้งตัวเลขและอักษร ภาพจาก www.homedepot.com
แบบรหัสตัวเลขและลูกกุญแจ( Lock Combination Key Control Padlock)
ภาพจาก www.PadlockOutlet.com
แบบรหัสตัวเลขและลูกกุญแจ( Lock Combination Key Control Padlock)
ภาพจาก www.acehardware.com
รหัส (cipher) หมายถึง การใช้ตัวเลข หรือตัวอักษร หรือใช้ผสมกันทั้งตัวเลขและอักษร ด้วยวิธีการต่างๆ แทนข้อความในการจัดส่งข้อมูลที่เป็นความลับ เพื่อป้องกันมิให้บุคคลอื่นที่ไม่เกี่ยวข้องได้ล่วงรู้ถึงข้อมูลที่เป็นความลับนั้น รหัสนี้จะเป็นความลับเฉพาะตัวบุคคล เช่น รหัสประจำบัตร ATM หรือเป็นความลับเฉพาะระหว่างผู้ส่งกับผู้รับ เช่น การส่งข้อมูลทาง mail ในระบบสารสนเทศ
