Soft Power ภัยคุกคามที่พึงระวัง

Soft Power ภัยคุกคามที่พึงระวัง หรือการใช้กําลังอํานาจอย่างนุ่มนวล (ขณะนี้ยังไม่มีคําแปลอย่างเป็นทางการ จึงขอใช้คําว่า Soft Power ในลําดับต่อ ๆ ไป)เป็นคําที่ได้รับการเรียกและให้นิยามโดย JosephS. Nye, Jr. ในหนังสือ Soft Power: The Means to Success in World Politics นักวิชาการจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด เมื่อ พ.ศ.๒๕๔๗ โดย Nye ได้กล่าวว่าแนวคิดพื้นฐานของอํานาจในการทําให้ผู้อื่นปฏิบัติตามความต้องการของเรา มีวิธีการที่ทําได้โดยใช้กําลังบังคับ การล่อด้วยผลตอบแทน และการจูงใจให้ร่วมมือ โดย Nye ให้ความเห็นว่า การสร้างแรงจูงใจในวิธีที่สามลงทุนน้อยกว่าสองวิธีแรกมากซึ่งก็คือ การใช้ Soft Power นั่นเอง ทั้งนี้ในปัจจุบันมีการใช้ Soft Power กันอย่างกว้างขวาง ไม่ว่าจะเป็นชาติตะวันตก ชาติตะวันออก หรือแม้กระทั่งสหรัฐ ฯ ก็มีการใช้ Soft Power อย่างมาก ตลอดจนจีนซึ่งกําลังเติบโตอย่างกล้าแข็งก็ได้มีการใช้ SoftPower เช่นเดียวกันอันที่จริงแล้ว Soft Power หรือการใช้ความนุ่มนวลได้เกิดมานานตั้งแต่ยุคโบราณแล้ว และมิใช่เพียงประเทศมหาอํานาจอย่างเดียว ประเทศอื่น ๆก็มีการใช้ Soft Power ในการดําเนินนโยบายของตนเอง เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ที่ต้องการ Soft Power นั้นถ้าเปรียบเทียบแล้วก็คือ การใช้มาตรการทางสังคมจิตวิทยา โดยแทรกอยู่ในเรื่องต่าง ๆ และพยายามโน้มน้าวแทรกซึมแนวความคิดและวิถีชีวิตประจําวัน โดยไม่ให้รู้สึกตัวHard Power หรือ การใช้กําลังอํานาจบังคับในยุคโบราณการใช้กําลังเข้าทําสงครามเพื่อแย่งชิงทรัพยากร ก็คือการแย่งชิงทรัพย์สิน เงินทองเพชรพลอย รวมทั้งกวาดต้อนผู้คนเป็นแรงงานซึ่งถือว่าเป็นทรัพยากรอันมีค่า นี่ก็คือการใช้กําลังบังคับ หรือ Hard Power เข้าดําเนินการ ต่อมาเมื่อมีการพัฒนาเทคโนโลยีเกิดขึ้น รวมถึงการเข้าสู่ยุคอุตสาหกรรมของชาติตะวันตก มีดินปืน มีปืนและเครื่องจักรกลใช้ การเข้าสู่ยุคการล่าอาณานิคมเพื่อตักตวงผลประโยชน์และทรัพยากรของประเทศมหาอํานาจต่อประเทศที่ด้อยกว่า การทูตแบบที่เรียกว่า“Gun Boat Diplomacy”หรือการทูตแบบเรือปืนก็เกิดขึ้น ในเดือนกรกฎาคม ปี ค.ศ.๑๘๕๓
ในสมัยโชกุนโยชิโนบุ ญี่ปุ่นถูกสหรัฐ ฯ ข่มขู่โดยส่งเรือรบนําโดย พลเรือจัตวา แมทธิว เพอรรี่เข้าปิดปากอ่าวโตเกียว บีบบังคับให้ญี่ปุ่นเปิดประเทศค้าขายด้วย นอกจากนั้นประเทศเล็กและที่ล้าหลังก็ถูกชาติตะวันตกไม่ว่าจะเป็นอังกฤษฝรั่งเศส ฮอลันดา สหรัฐอเมริกา สเปน โปรตุเกส ฯ

พลเรือจัตวา แมทธิว เพอรรี่

เข้ายึดครองเป็นอาณานิคม  เพื่อกอบโกยผลประโยชน์เข้าสู่ประเทศของตนเอง อย่างน่าเศร้าสลดและน่าละอายเป็นที่สุด

การใช้ Soft Power ในระยะเริ่มแรก
Soft Power คือการที่รัฐบาลใช้สื่อต่าง ๆ ในการโฆษณาหรือโปรโมทวัฒนธรรมของตนเอง อย่างเช่นฝรั่งเศสในช่วงศตวรรษที่  ๑๗  และ  ๑๘  ได้โปรโมทวัฒนธรรมของตัวเองไปทั่วยุโรปจนกระทั่งภาษาฝรั่งเศสได้กลายเป็นภาษาทางการทูต  และแม้แต่ภาษาที่ใช้ในศาลของบางประเทศในช่วงสงครามโลกครั้งที่ ๑ ได้มีการพัฒนาการใช้ Soft Power  อย่างเห็นได้ชัด  โดยแต่ละประเทศได้ตั้งสํานักงานเพื่อชวนเชื่อในสิ่งที่ตนต้องการ ยกตัวอย่างเช่น อังกฤษ กับเยอรมนีได้พยายามชวนเชื่อให้ประชาชนชาวอเมริกันเห็นว่าตนเป็นฝ่ายดีในขณะที่อเมริกายังไม่เข้าร่วมสงคราม  ความสําเร็จของอังกฤษเมื่อเทียบกับเยอรมนีก็คือแทนที่จะทําการโปรโมทอย่างกว้างขวาง  อังกฤษมุ่งเน้นไปที่ชนชั้นสูงในสหรัฐ ฯ ในภายหลัง สหรัฐ ฯ ได้กลายเป็นอีกประเทศที่ใช้ข้อมูลข่าวสารและวัฒนธรรมเพื่อจุดประสงค์ทางการทูต โดยสหรัฐ ฯ ได้จัดตั้งหน่วยงานสําหรับรายงานข่าวซึ่งผู้จัดทําจะต้องทําให้ภาพพจน์ของสหรัฐ ฯ ต่อสายตาชาวโลกอยู่แง่บวก การประดิษฐ์วิทยุขึ้นมาในปี  ค.ศ.๑๙๒๐  ก็ทําให้หลายประเทศหันมาให้ความสําคัญกับการถ่ายทอดการสื่อสารไปในหลาย ๆ ภาษาทั่วโลก เช่นการแข่งขันกันระหว่าง ลัทธิฟาสซิสต์  และนาซีเยอรมัน  ในการทําภาพยนตร์ชวนเชื่อ และภายหลังอังกฤษเองก็ตระหนักในเรื่องนี้  และได้จัดตั้งสถานีวิทยุ BBC เพื่อออกอากาศในทุกภาษาในยุโรปรวมถึงภาษาอารบิก โดยในส่วนของ  สหรัฐ  ฯ  เองบางส่วนได้อยู่ในรูปความสําเร็จของฮอลลีวูดที่โฆษณาวัฒนธรรมของสหรัฐ  ฯ  ต่อสายตาชาวโลกในช่วงสงคราม  ในภายหลังวิทยุได้กลายเป็นเครื่องมือที่สําคัญ  และถูกเรียกว่าเสียงจากอเมริกาหรือ VOA  ก็ได้เติบโตอย่างรวดเร็วในช่วงสงครามโลกครั้งที่ ๒

บทบาทของชาติต่าง ๆ ที่ใช้ Hard Power และ Soft Power ที่เกิดขึ้นกับสยามในอดีต

ตามที่กล่าวแล้วว่าในยุคโบราณมีการใช้ Hard Power  เพื่อบีบบังคับให้ชาติที่ด้อยกว่ายอมทําตาม หรือเป็นการใช้กําลัทหารเข้ารุกรานประเทศที่ด้อยกว่านั่นเอง  ในสมัยโบราณในขณะที่ประเทศไทยยังเป็นการรวมกลุ่มเป็นอาณาจักร  เช่น  อาณาจักรสุโขทัย  อาณาจักรอยุธยา  ก็มีการสงครามต่อกัน หรือมีสงครามกับอาณาจักรเพื่อนบ้าน  เช่น อาณาจักรล้านนา  อาณาจักรล้านช้าง  รวมถึงอาณาจักรพุกาม  อาณาจักรขอมหรือแม้แต่อาณาจักรอันนัมหรือญวน  ก็เพื่อขยายอาณาเขต  และแสวงหาทรัพยากร  ซึ่งมีทั้งคนที่เป็นทรัพยากรอันมีค่ากว่าทรัพย์สินเงินทองเพื่อผลประโยชน์แก่ชาติของตน นอกจากการใช้ Hard Power ตามที่กล่าวแล้วก็ได้มีการใช้ Soft Power ควบคู่กันไปด้วย จะขอยกตัวอย่างประเทศมหาอํานาจบางประเทศที่ใช้ Soft Power และ Hard Power ดังนี้

ฮอลันดาหรือวิลันดา

ในสมัยแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์  ระหว่าง พ.ศ.๒๑๙๙ –  ๒๒๓๑  ฮอลันดาได้เข้ามาทําการค้าขายกับอาณาจักรกรุงศรีอยุธยา  ในระยะต้นก็มีการค้าขายกันธรรมดา  ซึ่งก็สร้างความร่ํารวยให้กับฮอลันดาหรือวิลันดาอย่างมาก  ต่อมาเกิดกรณีพิพาทระหว่างฮอลันดากับกรุงศรีอยุธยา  ฮอลันดาจึงถือโอกาสนํากองเรือมาปิดปากแม่น้ําเจ้าพระยา กรุงศรีอยุธยาไม่มีกําลังพอที่จะขัดขืน  จึงต้องยอมตามข้อเรียกร้องของฮอลันดา  ทําให้เกิดสนธิสัญญาที่สยาม  สมัยกรุงศรีอยุธยาทํากับบริษัทอินเดียตะวันออกของฮอลันดา  เมื่อ  ๒๒  สิงหาคม  พ.ศ.๒๒๐๗ หรือ  ค.ศ.๑๖๖๔  โดยนอกจากจะให้สิทธิผูกขาดการค้าบางประการแก่บริษัท  ฯ  แล้ว  ยังได้กําหนดสิทธิ์ในเรื่องอํานาจศาล โดยสรุปว่า ถ้าพนักงานบริษัท ฯ ก่ออาชญากรรมร้ายแรงในสยาม  ต้องส่งให้ฮอลันดาพิจารณาโทษ  ตามกฎหมายของฮอลันดา  ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการเกิดสิทธิสภาพนอกอาณาเขตขึ้นครั้งแรกของสยามและการดําเนินการของฮอลันดา ก็คือ การใช้ Hard Power  โดย Gun Boat Diplomacy บีบบังคับให้กรุงศรีอยุธยายินยอมทําตามที่ตนต้องการ

ฝรั่งเศส

หลังจากเหตุการณ์ที่ฮอลันดาคุกคามกรุงศรีอยุธยา สมเด็จพระนารายณ์มหาราชก็เกรงว่ากรุงศรีอยุธยาจะไม่ปลอดภัยจากการคุกคามและยึดครองโดยฮอลันดา  จึงโปรดเกล้าให้ก่อสร้างและพัฒนาเมืองลพบุรี(เป็นราชธานีที่สอง)  ขึ้นเพื่อใช้เป็นที่ประทับ  รวมทั้งพยายามเจริญสัมพันธไมตรี กับฝรั่งเศส เพื่อให้ช่วยเหลือในการสร้างป้อมสําหรับป้องกันภัยคุกคามอันอาจจะเกิดขึ้น  ในรัชสมัยของพระองค์ทรงประทับอยู่ที่ลพบุรีปีละประมาณ ๘  เดือน จะประทับอยู่ที่กรุงศรีอยุธยาประมาณ ๔ เดือนเท่านั้น  การเจริญสัมพันธไมตรีกับพระเจ้าหลุยส์ที่  ๑๔  นั้น  เจ้าพระยาวิไชยเยนทร์ ขุนนางไทยชาวกรีกเป็นตัวกลางในการติดต่อทั้งสิ้น ทั้งนี้เจ้าพระยาวิไชยเยนทร์  ก็มีเจตนาแอบแฝงบางประการ  กล่าวคือ  ต้องการใช้ฝรั่งเศสสนับสนุนและเป็นเกราะกําบังตัวเจ้าพระยาวิไชยเยนทร์เอง หากสิ้นแผ่นดินของสมเด็จพระนารายณ์ ฯ แล้ว โดยกลอุบายของฝรั่งเศสในครั้งแรกก็เป็นการส่งนายช่างและทหารมารับราชการและช่วยเหลือในการก่อสร้างป้อมปราการ รวมทั้งดําเนินการค้าขาย แต่จุดมุ่งหมายสําคัญก็คือ  ชักชวนให้สมเด็จพระนารายณ์  ฯเข้ารีต เพื่อนับถือศาสนาคริสต์ ซึ่งหากเป็นไปตามที่วางแผนไว้  ก็สามารถที่จะควบคุมกรุงศรีอยุธยาเข้าไปอยู่ในคริสตจักรได้  ซึ่งนี่ก็คือ  การใช้ Soft Power  นั่นเอง  แต่อย่างไรก็ตาม  สมเด็จพระนารายณ์  ฯ  เล็งเห็นถึงผลเสียแห่งการเข้ารีต จึงทรงอนุญาตให้ราษฎรสามารถเลือกนับถือศาสนาใดก็ได้  แต่สําหรับพระองค์เองได้ทรงแจ้งกับทางฝรั่งเศสว่าขอพิจารณาก่อน  เนื่องจากเป็นเรื่องของศรัทธาและจิตใจ  เมื่อแผนการขั้นนี้ไม่สําเร็จ เจ้าพระยาวิไชยเยนทร์ก็เตรียมการกับฝรั่งเศส เพื่อยึดกรุงศรีอยุธยา โดยใช้ Hard Power คือกําลังทหารเข้าดําเนินการ เมื่อมีโอกาสอันเหมาะสม แต่
เป็นคราวเคราะห์ดีของกรุงศรีอยุธยา  แม้ว่าช่วงปลายรัชกาลของสมเด็จพระนารายณ์ ฯ เจ้าพระยาวิไชยเยนทร์จะเรืองอํานาจในราชสํานักมาก แต่ในขณะที่สมเด็จพระนารายณ์ ฯ กําลังป่วยใกล้สวรรคตได้มอบอํานาจสิทธิ์ขาดให้กับพระเพทราชา ซึ่งเป็นผู้มีอํานาจและกําลังทหารในบังคับบัญชาเพื่อกํากับดูแลราชการแผ่นดิน ทั้งนี้พระเพทราชาและขุนหลวงสรศักดิ์ (บุตรบุญธรรมของพระเพทราชาซึ่งเป็นพระราชโอรสลับของสมเด็จพระนารายณ์ ฯ)มีความเกลียดชังพวกฝรั่ง โดยเฉพาะเข้าใจถึงพฤติกรรมของเจ้าพระยาวิไชยเยนทร์อยู่แล้ว เมื่อสิ้นแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์ ฯ พระเพทราชาจึงปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์และสถาปนาราชวงศ์บ้านพลูหลวงขึ้นหลังจากนั้นจึงได้จับเจ้าพระยาวิไชยเยนทร์ประหารชีวิตและเกิดรบพุ่งกับกําลังทหารฝรั่งเศสที่ป้อมวิไชยเยนทร์ (ป้อมวิชัยประสิทธิ์ในปัจจุบัน) เป็นเวลานานถึง ๒ เดือนจนสามารถเจรจาสงบศึกและขับไล่ฝรั่งเศสออกจากกรุงศรีอยุธยาไปได้ จึงเป็นอันยุติการมีบทบาทของฝรั่งเศส ฮอลันดา โปรตุเกสและฝรั่งเศสในยุคต่อมา

การใช้ Hard Power ของฝรั่งเศส ในสมัย ร.ศ.๑๑๒ โดยวิธี Gun Boat Diplomacy

นอกจากเหตุการณ์ในครั้งนั้นแล้ว  ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  ฝรั่งเศสก็ได้ใช้ Hard Power  โดยวิธี Gun Boat Diplomacy อีกครั้ง โดยใน  รศ.๑๑๒  ได้ใช้เรือปืนผ่านปากน้ำบุกฝ่าเข้ามาในแม่น้ำเจ้าพระยา  และเกิดสู้รบกับทหารเรือที่ป้อมพระจุลจอมเกล้า  ทหารทั้ง  ๒  ฝ่ายบาดเจ็บล้มตายไปจํานวนหนึ่ง  โดยฝรั่งเศสบาดเจ็บและตายเล็กน้อย  แต่ฝรั่งเศสได้หาเหตุถือโอกาสเรียกค่าปฏิกรรมสงครามจากสยามถึง ๓ ล้านฟรังส์และยึดดินแดนฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง  ไปจากสยามอีกด้วยอันที่จริงแล้ว เค้าลางในการเข้ามารุกรานสยาม ได้เริ่มต้นมาตั้งแต่ต้นกรุงรัตนโกสินทร์แล้ว  โดยในตอนต้นก็เป็นการค้าขาย เผยแพร่ศาสนา ซึ่งก็คือใช้ Soft Power  เมื่อสบโอกาสจึงใช้ Hard Power เข้าดําเนินการ

อังกฤษ

เช่นเดียวกัน  อังกฤษมีการติดต่อค้าขายกับสยามเป็นระยะเวลานาน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในสมัยรัตนโกสินทร์  หลังจากอังกฤษยึดครองพม่าได้  ซึ่งตรงกับสมัยรัชกาลที่  ๓  ก็คืบคลานเข้ามายังสยาม เพื่อเข้ามาค้าขายก่อน  และหาโอกาสเข้ายึดครอง

การเสียดินแดนไทยแก่ฝรั่งเศส และอังกฤษ

ซึ่งก็คือ Soft Power  และตามด้วย Hard Power จนกระทั่งในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว   สยามจําเป็นต้องยกไทรบุรี เกาะหมาก  และหัวเมืองฝ่ายใต้  ให้อังกฤษไปเพื่อรักษาดินแดนส่วนใหญ่ไว้การดําเนินการของทั้งอังกฤษและฝรั่งเศสในยุคนั้น  เป็นการดําเนินชนิดหมาป่าต่อลูกแกะ เพื่อผลประโยชน์แห่งชาติของตน ซึ่งนอกจากดินแดนแล้วยังทําให้สยามต้องสูญเสียสิทธิสภาพนอกอาณาเขตให้กับประเทศดังกล่าว ซึ่งถือเป็นความขมขื่นของสยามเป็นอย่างยิ่ง

จีน

เรือสําเภาจีน ซึ่งมาค้าขายกับชาติต่าง ๆ

ทางการทูตแบบบรรณาการ ซึ่งระบบความสัมพันธ์ทางการทูต และการค้าแบบบรรณาการนี้ ต่อมาในสมัยอยุธยาจะใช้คําว่า“ระบบจิ้มก้อง”ส่วนภาษาจีนจะใช้คําว่า“เจิงกุง”ระบบความสัมพันธ์แบบจิ้มก้อง หรือ เจิงกุงนั้นเจริญรุ่งเรืองเป็นอย่างมากในสมัยกรุงศรีอยุธยาโดยประมาณว่าในปี พ.ศ.๑๙๑๑ซึ่งตรงกับปลายรัชสมัยของพระเจ้าอู่ทองปฐมกษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยา ได้เริ่มมีการส่งคณะราชทูตบรรณาการไปจีนใหม่อีกครั้ง แต่ในครั้งนี้ได้ส่งไปถึงเมืองนานกิงอันเป็นเมืองหลวงของราชวงศ์หมิงในขณะนั้น และได้ส่งต่อเนื่องอย่างสม่ําเสมอความสัมพันธ์ทางการค้ากับจีนในระบบบรรณาการสมัยอยุธยานับตั้งแต่การสถาปนากรุงศรีอยุธยา พ.ศ.๑๘๙๓ เรื่อยลงมาจนถึงราวพ.ศ.๒๑๖๓ อันเป็นปีสุดท้ายของสมเด็จพระเอกาทศรถรวมระยะเวลาประมาณ ๒๗๐ ปี อยุธยาได้ส่งคณะทูตบรรณาการออกไปจีนรวมถึง ๔๖ ครั้ง เฉลี่ยประมาณ ๕ ปีเศษเกือบ ๖ ปีต่อครั้ง ซึ่งไม่นับรวมเรือสําเภาค้าขายของเอกชนที่มากกว่านี้หลายสิบเท่าและในช่วงปลายกรุงศรีอยุธยา ตั้งแต่รัชกาลของพระเจ้าทรงธรรมที่เริ่มในปี พ.ศ.๒๑๖๓ เป็นต้นมาจนถึงประมาณ พ.ศ.๒๒๕๒ หรือตรงกับรัชกาลของพระเจ้าเสือหรือขุนหลวงสรศักดิ์ รวม ๘๙ ปี มีการส่งคณะทูตบรรณาการ ๑๓ ครั้ง เฉลี่ย ๖ ปีเศษเกือบ ๗ ปีต่อครั้ง แม้ว่าตัวเลขของการส่งคณะทูตบรรณาการของกษัตริย์อยุธยาไม่สูงมาก แต่การค้าภาคเอกชนกลับเจริญรุ่งเรืองเป็นอย่างยิ่งหลังจากเสียกรุงศรีอยุธยากับพม่าในครั้งที่ ๒เมื่อ พ.ศ.๒๓๑๐ และสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้กอบกู้เอกราชได้แล้ว การแก้ปัญหาอันดับแรกของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชคือเรื่องปากท้องดังนั้นทรงรีบส่งเรือสําเภาราชทูตไปยังจีน โดยอาศัยรูปแบบการค้าในระบบบรรณาการตามแบบสมัยกรุงศรีอยุธยาดั้งเดิม และในปี พ.ศ. ๒๓๒๐ ทรงได้รับอนุญาตจากฝ่ายจีนให้ส่งคณะทูตบรรณาการจากไทยไปจีนได้ สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีได้ใช้วิธีการค้าสําเภาโดยอาศัยรูปแบบการค้าในระบบบรรณาการกับจีนเพื่อหารายได้มาจุนเจือภายในกรุงธนบุรีต่อมาครั้งสมัยรัชกาลที่ ๑ จนถึงรัชกาลที่ ๓ใน พ.ศ.๒๓๒๕ถึง ๒๓๙๔ เป็นเวลา ๖๙ ปี ไทยส่งทูตไปจีน ๓๓ ครั้ง ในครั้งรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ฯ รัชกาลที่ ๔ นั้น ได้มีการส่งคณะราชทูตไทยเดินทางไป“จิ้มก้อง”หรือเจริญพระราชไมตรีกับจีน โดยระบบการค้าแบบบรรณาการเป็นครั้งสุดท้ายในประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ในลักษณะนี้ระหว่างไทยกับจีนต่อมาในปี พ.ศ.๒๔๒๑ หลังจากที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ฯ ครองราชย์ได้ประมาณ ๑๐ ปี ทางฝ่ายจีนได้มีหนังสือมาทวงและเตือนให้ฝ่ายไทยดําเนินการส่งคณะราชทูตบรรณาการไปจีนอีกตามเดิม เพื่อยืนยันอํานาจของจีนซึ่งในขณะนั้นกําลังสั่นคลอนและในปี พ.ศ.๒๔๒๕พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ฯ รัชกาลที่ ๕ จึงได้มีพระราชสาส์นปฏิเสธข้อผูกพันความสัมพันธ์ในรูปแบบบรรณาการกับจีน จึงถือว่าปีพ.ศ.๒๔๒๕ เป็นปีที่สิ้นสุดความสัมพันธ์ทางการค้าในรูปแบบบรรณาการกับจีนอย่างสิ้นเชิง แต่มิได้เกิดข้อพิพาทบาดหมางใด ๆ กันตรงกันข้ามรูปแบบการค้าสําเภาและกําปั่นยนต์ของภาคเอกชนกลับเจริญรุ่งเรืองมากยิ่งขึ้น การค้าข้าวของไทยดําเนินไปอย่างเป็นล่ําเป็นสัน เนื่องจากจีนจําเป็นต้องขอซื้อข้าวจากไทยตลอดเวลาบรรดาพ่อค้าจีนที่เดินทางมาจากเมืองจีนก็ได้เปลี่ยนสถานะเป็น“เจ้าสัว”เป็นเจ้าของกิจการ เจริญมั่งคั่งรุ่งเรือง บางคนก็เข้ารับราชการไปพร้อม ๆ กับการทําการค้า ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์และสืบสกุลเจริญก้าวหน้ามาจนปัจจุบันนี้สําหรับการค้าผ่านราชทูตบรรณาการ หรือจิ้มก้องนั้น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ ที่ได้ทรงอธิบายเกี่ยวกับเรื่องนี้ไว้ว่า “…เหตุที่เมืองไทยจะเป็นไมตรีกับกรุงจีนนั้นเกิดแต่ด้วยเรื่องการไปมาค้าขายถึงกันทางทะเลเมืองไทยมีสินค้าหลายอย่างซึ่งเป็นของต้องการในเมืองจีนแต่โบราณมาเหมือนกับทุกวันนี้เมืองจีนก็มีสินค้าหลายอย่างที่ไทยต้องการเหมือนกันการไปมาค้าขายกับเมืองจีน…ไทยได้ผลประโยชน์มากแต่ประเพณีจีนในครั้งนั้นถ้าเมืองต่างประเทศไปค้าขายต้องมีเครื่องบรรณาการไปถวายพระเจ้ากรุงจีนจึงปล่อยให้ค้าขายได้โดยสะดวกเพราะเหตุนี้จึงมีประเพณีที่ถวายบรรณาการแก่พระเจ้ากรุงจีนไม่แต่ประเทศเราถึงประเทศอื่นก็อย่างเดียวกันความจริงบุคคลต่างชาติกันจะมีชาติใดที่รักใคร่ชอบพอกันยืดยาวมายิ่งกว่าไทยกับจีนนี้ไม่เห็นมีด้วยไม่เคยเป็นศัตรูกันเคยแต่ไปมาค้าขายแลกผลประโยชน์ต่อกันมาได้เลยร้อยปีความรู้สึกทั้งสองปกตจึงเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันมาแต่โบราณจนตราบเท่าทุกวันนี้…” ดังนั้นการติดต่อมีความสัมพันธ์กับจีนก็คือว่าจีนได้ใช้ Soft Power  โดยการค้าขายสินค้าและเผยแพร่  อารยะธรรมมายังสยามโดยเป็นการกระทําฉันมิตร  มิได้มีการก้าวร้าว  และจ้องจะยึดครองประเทศอื่นดั่งเช่น  ชาติตะวันตกซึ่งจ้องจะตักตวงผลประโยชน์จากประเทศที่ด้อยกว่า โดยใช้ทั้ง Soft Power และ Hard Power เข้าดําเนินการ

การใช้ Soft Power ในปัจจุบัน

เนื่องจากความเจริญของโลกและประเทศต่าง ๆ มีมากขึ้น  ดังนั้นหลังจากสงครามโลกครั้ง  ที่  ๒ จนกระทั่งการยุติสงครามเย็นระหว่างสหรัฐ  ฯ  กับสหภาพโซเวียต การใช้กําลังเพื่อทําสงครามขนาดใหญ่ก็แทบจะไม่เกิดขึ้น  แต่อย่างไรก็ตามการใช้ Hard Power ก็ยังคงมีอยู่ทุกประเทศโดยเฉพาะอย่างยิ่งประเทศมหาอํานาจ  ก็ยังสะสมกําลังทหารเพื่อเป็นอํานาจต่อรองทางด้านการทูตแต่การใช้ Soft Power ก็ยังมีอย่างต่อเนื่องและเพิ่มขึ้น มหาอํานาจ เช่น สหรัฐ ฯ ก็ใช้ Soft Power

การฝึกร่วม การช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม