ปฏิบัติการ สายลับกับมือสังหาร ‘คาลิสถาน’ ขบวนการตั้งประเทศของชาวซิกข์ ความขัดแย้งที่จู่ ๆ ก็ปะทุขึ้นมาระหว่างแคนาดากับอินเดียเกี่ยวกับดินแดนที่ไม่มีอยู่จริง
ข่าวใหญ่ที่สุดของวันนี้ คือการที่รัฐบาลแคนาดา อ้างว่าสายลับอินเดียมีส่วนเกี่ยวข้องในการสังหาร ฮาร์ดีพ ซิงห์ ไนจาร์ ผู้นำขบวนการแบ่งแยกดินแดนคาลิสสถาน ซึ่งเป็นพลเมืองแคนาดา แต่รัฐบาลนิวเดลีปฏิเสธข้อกล่าวหาที่ “ไร้สาระและมีแรงจูงใจอยู่เบื้องหลัง” ของแคนาดา
ทำไมจู่ ๆ แคนาดากับอินเดียถึงมีเรื่องกัน และคาลิสถานคืออะไร?
1. คาลิสถานคือชื่อของดินแดนที่ขบวนการคาลิสสถาน (Khalistan movement) ต้องการสถนาปนาขึ้นมา ขบวนการนี้ เป็นขบวนการแบ่งแยกดินแดนที่ต้องการสร้างบ้านเกิดของชาวซิกข์โดยสถาปนารัฐอธิปไตยทางศาสนาตามชาติพันธุ์ที่เรียกว่าคาลิสสถาน ในภูมิภาคปัญจาบ ครอบคลุมถึงรัฐปัญจาบของอินเดียทั้งหมด รวมถึงปัญจาบของปากีสถานและส่วนอื่น ๆ ของอินเดียตอนเหนือ เช่น รัฐจันดิการ์ รัฐหรยาณา และรัฐหิมาจัลประเทศ เมืองชิมลาและลาฮอร์ได้รับการเสนอให้เป็นเมืองหลวงของคาลิสสถาน
2. การเรียกร้องให้แยกรัฐซิกข์ออกเริ่มขึ้นหลังจากการล่มสลายของจักรวรรดิอังกฤษ ในปีพ.ศ. 2483 การเคลื่อนไหวที่สำคัญอยู่ในนรัฐปัญจาบอินเดีย ซึ่งมีประชากรซิกข์เป็นส่วนใหญ่ ดำเนินต่อไปจนถึงทศวรรษ 1970 และ 1980 และมาถึงจุดสูงสุดในช่วงปลายทศวรรษ 1980 ขบวนการนี้ได้ใช้วิธีการรุนแรงในการเคลื่อนไหว และยังเป็นภัยคุกคามต่ออำนาจอธิปไตยของอินเดีย จนนำไปสู่ปฏิบัติการกวาดล้างอันอื้อฉาวคือ Operation Blue Star เพื่อดำเนินการกับ จาร์เนล ซิงห์ บินดรานวาเล นักรบซิกข์ เป็นบุคคลสำคัญของขบวนการคาลิสสถาน รวมถึงผู้แบ่งแยกดินแดนชาวซิกข์คนอื่นๆ ออกจากวิหารทองคำ ซึ่งเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่สุดของศาสนาซิกข์
3. แต่ปฏิบัติการ Operation Blue Star ทำให้ซิกข์ทั่วโลกไม่พอใจ และยังทำให้ขบวนการคาลิสถถานตอบโต้รุนแรง ในเช้าวันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2527 อินทิรา คานธี นายกรัฐมนตรีอินเดียที่สั่งการโจมตีวิหารทองคำ ถูกลอบสังหารในกรุงนิวเดลีโดยเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยส่วนตัวสองคนของเธอ สัตวันต์ ซิงห์ และบีนท์ ซิงห์ ซึ่งเป็นชาวซิกข์ทั้งคู่
4. แต่การตอบโต้อินเดียยังไม่หยุดลงแค่นั้น ผู้ก่อการร้ายชาวซิกข์คาลิสตาน สัญชาติแคนาดา วางแผนที่จะระเบิด Air India Flight 182 โดยระเบิดซ่อนอยู่ในกระเป๋าเดินทางจากเมืองแวนคูเวอร์ ประเทศแคนาดา โดยผ่านเที่ยวบิน Canadian Pac ific Flight 003 และกำลังเปลี่ยนเครื่องผ่านสนามบินสำหรับสายการบิน Air India Flight 182 ไปยังกรุงเทพฯ ประเทศไทย แต่เกิดระเบิดเสียก่อย เมื่อเวลา 06:19 น. ของวันที่ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2528 ในห้องจัดการสัมภาระของสนามบินนานาชาตินาริตะ ประเทศญี่ปุ่น ส่งผลให้พนักงานจัดการสัมภาระเสียชีวิต 2 ราย และบาดเจ็บอีก 4 ราย
5. แต่มันยังไม่จบแค่นั้น เมื่อวันที่ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2528 วันเดียวกับที่เกิดระเบิดที่นาริตะ สายการบิน Air India Flight 182 เกิดระเบิดกลางอากาศระหว่างเส้นทางจากมอนทรีออล แคนาดา ไปลอนดอน ที่ระดับความสูง 9,400 ม. เหนือมหาสมุทรแอตแลนติก คร่าชีวิตผู้คนบนเครื่องทั้งหมด 329 ราย รวมทั้งพลเมืองแคนาดา 268 ราย ชาวอังกฤษ 27 ราย และพลเมืองอินเดีย 24 ราย ถือเป็นการโจมตีของผู้ก่อการร้ายที่เลวร้ายที่สุดในประวัติศาสตร์ของแคนาดา เป็นเหตุการณ์การบินที่มีผู้เสียชีวิตมากที่สุดในประวัติศาสตร์ของสายการบินแอร์อินเดีย และเป็นการกระทำก่อการร้ายทางการบินที่มีผู้เสียชีวิตมากที่สุดในโลกจนกระทั่งเกิดการโจมตี 11 กันยายนในปี 2544
6. แต่ขบวนการคาวินสถานอ่อนแอลงนับตั้งแต่ช่วงทศวรรษที่ 1990 เนื่องจากชาวปันจาบเริ่มไม่ให้การสนับสนุน และตำรวจอินเดียกวาดล้างอย่างหนัก ชาวซิกข์เองก็เริ่มที่จะมีความเห็นแตกต่างออกไปในเรื่องนี้ แต่ฐานที่มั่นสำคัญของขบวนการคาลิสถานยังอยู่ในแคดานา ซึ่งเป็นที่มั่นมาตั้งแต่ Operation Blue Star ทันทีหลังปฏิบัติการพวกหัวรุนแรงแพร่กระจายและได้รับการสนับสนุนในแคนาดาอย่างรวดเร็ว โดยพวกหัวรุนแรง “…ขู่ว่าจะสังหารชาวฮินดูหลายพันคนด้วยวิธีการต่าง ๆ รวมถึงการระเบิดเที่ยวบินของสายการบินแอร์อินเดีย” ซึ่งมันเกิดขึ้นจริงๆ
7. จนมาถึงยุคสมัยนี้ มีการถกเถียงเรื่องการตอบโต้ของแคนาดาต่อขบวนการคาลิสถาน หลังจากที่ อมรินทรา ซิงห์ นักการเมืองชาวอินเดีย นักประวัติศาสตร์การทหาร อดีตราชวงศ์และทหารผ่านศึกของกองทัพอินเดีย ซึ่งดำรงตำแหน่งหัวหน้าคณะรัฐมนตรีคนที่ 15 ของรัฐปัญจาบ ปฏิเสธที่จะพบกับนายกรัฐมนตรีแคนาดา จัสติน ทรูโด ในปี 2560 โดยเรียก ทรูโดว่าเป็น “ผู้เห็นอกเห็นใจพวกคาลิสถาน”
8. และในเดือนกันยายน 2566 นายกรัฐมนตรี จัสติน ทรูโด ของแคนาดา ระบุว่ามีข้อกล่าวหาที่น่าเชื่อถือว่ารัฐบาลอินเดียอาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับการสังหารนักเคลื่อนไหวขบวนการคาลิสตาน คือ ฮาร์ดีพ ซิงห์ ไนจาร์ ผู้นำขบวนการแบ่งแยกดินแดนคาลิสสถาน ซึ่งเป็นพลเมืองแคนาดา โดย ทรูโด กล่าวปราศรัยเร่งด่วนแก่รัฐสภาเมื่อบ่ายวันจันทร์ โดยแจ้งให้พวกให้ทราบว่าหน่วยงานความมั่นคงของแคนาดาดำเนินการตาม “ข้อกล่าวหาที่น่าเชื่อถือเกี่ยวกับความเชื่อมโยงที่อาจเกิดขึ้นระหว่างสายลับของรัฐบาลอินเดีย” และการสังหาร ไนจาร์ บนดินแดนแคนาดา
9. แต่รัฐบาลอินเดีย ระบุว่า บุคคลสำคัญทางการเมืองของแคนาดา “แสดงความเห็นอกเห็นใจต่อขบวนการดังกล่าวอย่างเปิดเผย” ยังคงเป็นเรื่องที่มี “ความกังวลอย่างลึกซึ้ง” และชี้ว่า “พื้นที่ที่แคนาดามอบให้กับกิจกรรมที่ผิดกฎหมายต่างๆ รวมถึงการฆาตกรรม การค้ามนุษย์ และกลุ่มอาชญากร ไม่ใช่เรื่องใหม่ เราปฏิเสธความพยายามใด ๆ ในการเชื่อมโยงรัฐบาลอินเดียกับการพัฒนาดังกล่าว เราขอเรียกร้องให้รัฐบาลแคนาดาดำเนินการทางกฎหมายโดยทันทีและมีประสิทธิภาพต่อองค์ประกอบต่อต้านอินเดียทั้งหมดที่ดำเนินการจากดินแดนของพวกเขา”
———————————————————————————————————————————————————————————
ที่มา : The Better / วันที่เผยแพร่ 19 ก.ย.66
Link : https://www.thebetter.co.th/news/world/8163
