ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร.สุรชาติ บำรุงสุข นักวิชาการด้านความมั่นคงชื่อดัง สะบัดปากกาอีกครั้ง ในห้วงใกล้ครบรอบ 20 ปีของเหตุการณ์ตากใบเต็มที สาเหตุที่ต้องมีข้อเขียนแนวประเมินสถานการณ์ เพราะวาระครบรอบเหตุการณ์ตากใบปีนี้แตกต่างจากปีอื่นๆ เนื่องจากเป็นปีที่คดีตากใบจะขาดอายุความด้วย และไม่ใช่ขาดแบบ “หายเงียบ” เหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น แต่เป็นการขาดอายุความโดยที่ศาลจังหวัดนราธิวาสประทับรับฟ้องคดี และอัยการสูงสุดก็มีคำสั่งฟ้องคดีต่อศาลปัตตานี รวมเป็น 2 สำนวนคดีแทบจะพร้อมกัน เหตุนี้เองจึงทำให้เกิดกระแสเรียกร้องให้นำตัวผู้ที่ถูกฟ้องทั้งหมดเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมในชั้นศาล เพื่ออำนวยความยุติธรรมให้กับผู้สูญเสีย แต่การณ์กลับกลายเป็นว่าผู้ถูกฟ้อง 14 คนทั้ง 2 สำนวน ไม่มีใครไปปรากฏตัวที่ศาล หรือยอมเข้าสู่กระบวนการเลย จึงเกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์อย่างกว้างขวาง หนำซ้ำยังกระทบพรรคเพื่อไทย ในฐานะแกนนำรัฐบาลเข้าอย่างจัง เนื่องจาก “จำเลยที่ 1” คนสำคัญที่สุด เป็น สส.แบบบัญชีรายชื่อของพรรค แม้สุดท้ายเจ้าตัวจะลาออกจากพรรคไปแล้ว แต่กระแสเรียกร้องให้พรรคแสดงความรับผิดชอบก็ยังไม่จบลง อาจารย์สุรชาติ จึงตัดสินใจวิเคราะห์พร้อมตั้งคำถามถึงปัญหาชายแดนใต้ว่าจะมีทิศทางอย่างไรต่อไป โดยมองข้ามช็อตไปในโจทย์ที่ว่าคดีตากใบขาดอายุความ การคาดการณ์ในทางรัฐศาสตร์และความมั่นคง สรุปได้ 15 ประเด็น…