ทำความรู้จัก สัญญา NDA หรือ สัญญารักษาความลับ โทษแรงขนาดไหน?
สัญญา NDA คืออะไร?
สัญญา NDA หรือ สัญญารักษาความลับ โดย NDA ย่อมาจาก Non-Disclosure Agreement คือเอกสารทางกฎหมายระหว่างคู่สัญญาตั้งแต่สองฝ่ายขึ้นไป ซึ่งตกลงที่จะไม่เปิดเผยข้อมูลที่มีความละเอียดอ่อน หรือความลับใดๆ ระหว่างการทำธุรกิจร่วมกัน เช่นเดียวกับข้อตกลงความเป็นส่วนตัวที่ปกป้องความลับระหว่างหมอกับผู้ป่วย และระหว่างทนายความกับลูกค้า NDA จะมอบการปกป้องที่สำคัญให้กับเจ้าของธุรกิจที่แชร์ข้อมูลที่เป็นความลับกับพาร์ทเนอร์หรือนักลงทุน พนักงาน รวมถึงผู้ทำสัญญาในอนาคต
ความสำคัญของสัญญา NDA
โดยข้อตกลงดังกล่าวจะไม่ให้ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเปิดเผยหรือเผยแพร่ข้อมูลให้กับบุคคลภายนอกหรือบุคคลที่ไม่ได้รับอนุญาต หากข้อมูลถูกเปิดเผยออกไปอาจทำให้คู่สัญญาเจ้าของข้อมูลความลับนั้นได้รับความเสียหาย หรือเสียเปรียบทางธุรกิจได้
ทั้งนี้หากคู่สัญญากระทำผิดต่อสัญญา NDA แล้วนั้น จะต้องชดใช้ค่าเสียหายตามที่ได้กำหนดในสัญญา หรืออาจมีความผิดตามกฎหมายตามมาอีกด้วย ยิ่งหากเป็นการกระทำผิดที่เข้าข่ายการเปิดเผยความลับที่ผิดต่อสิทธิบัตรหรือทรัพย์สินทางปัญญาแล้ว โดยความผิดตามกฎหมายดังกล่าวนั้นจะเกี่ยวข้องกับข้อกฎหมายดังต่อไปนี้
1. ประมวลกฎหมายอาญา หมวด 2 ความผิดฐานเปิดเผยความลับ มาตรา 322-325 ซึ่งมีโทษสูงสุดจำคุกไม่เกินหกเดือน หรือปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
2. พระราชบัญญัติความลับทางการค้า พ.ศ. 2545 ได้บัญญัติคำนิยามคำว่าความลับทางการค้า (Trade Secret) หากข้อมูลที่เป็นความลับมีความหมายภายใต้คำนิยามนี้ ข้อมูลดังกล่าวก็จะอยู่ภายใต้กฎหมายด้วยเช่นกัน
กล่าวโดยสรุปคือสัญญา NDA มีความสำคัญดังนี้
1. รักษาความลับทางธุรกิจ
2. ปกป้องทรัพย์สินทางปัญญา
3. รักษาความได้เปรียบในการแข่งขัน
4. สร้างความเชื่อมั่นระหว่างบริษัทกับพนักงาน
5. ป้องกันการนำข้อมูลของบริษัทไปใช้ในทางที่ผิดหลังจากพนักงานลาออก
6. ป้องกันการฟ้องร้อง
สัญญา NDA มีกี่แบบ?
1. สัญญา NDA แบบมีวันสิ้นสุด
ข้อตกลงรักษาความลับที่มีวันหมดอายุ กล่าวคือเมื่อระยะเวลาที่ตกลงกันสิ้นสุดลงแล้ว ฝ่ายเปิดเผยข้อมูลจะปลดเปลื้องฝ่ายรักษาข้อมูลออกจากข้อตกลง โดยอาจกำหนดวันที่สิ้นสุดไว้หรือให้สิ้นสุดเมื่อความสัมพันธ์ทางธุรกิจจบลง
2. สัญญา NDA แบบไม่มีวันสิ้นสุด
ข้อตกลงรักษาความลับที่ไม่มีวันหมดอายุ คือสัญญาที่ฝ่ายรักษาข้อมูลจะต้องเก็บรักษาข้อมูลเป็นความลับไปตลอดระยะเวลาในการทำงานร่วมกันกับฝ่ายเปิดเผยข้อมูล หรือจนกว่าข้อมูลจะถูกเผยแพร่สู่สาธารณะ
โดยสัญญารักษาความลับแบ่งออกเป็น 3 ลักษณะ
1. สัญญา NDA แบบฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง
ข้อตกลงที่มีเพียงฝ่ายเดียวที่ต้องเปิดเผยหรือแบ่งปันข้อมูลความลับกับอีกฝ่าย เช่น พนักงานได้รับการอนุญาตให้เข้าถึงข้อมูล Username และ Password ของบริษัทและมีหน้าที่รักษาความลับของข้อมูล ในกรณีเช่นนี้ สัญญาเก็บรักษาความลับจะมีคู่สัญญาผู้มีหน้าที่ต้องเก็บรักษาความลับเพียงฝ่ายเดียว
2. สัญญา NDA แบบทั้งสองฝ่าย
ข้อตกลงที่คู่สัญญาทั้งสองฝ่ายต้องเปิดเผยหรือแบ่งปันข้อมูลความลับให้แก่กัน และทั้งสองฝ่ายมีหน้าที่รักษาความลับของข้อมูลของอีกฝ่าย โดยคู่สัญญาทั้ง 2 ฝ่ายต่างมีสถานะเป็นทั้งผู้เปิดเผยข้อมูลและผู้รับข้อมูลในเวลาเดียวกัน เช่น บริษัท A และบริษัท B กำลังร่วมกันพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ จึงมีการทำ NDA เพื่อปกป้องข้อมูลสำคัญที่ทั้งสองฝ่ายแลกเปลี่ยนกัน
3. สัญญา NDA แบบหลายฝ่าย
ข้อตกลงรักษาความลับที่ครอบคลุมตั้งแต่สามฝ่ายขึ้นไปที่เปิดเผยข้อมูลร่วมกัน โดยมีฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งหรือหลายฝ่ายอาจเปิดเผยข้อมูล และฝ่ายที่ได้รับข้อมูลทั้งหมดมีหน้าที่รักษาความลับของข้อมูลดังกล่าว เช่น บริษัท A บริษัท B และบริษัท C กำลังร่วมกันพัฒนาโครงการเทคโนโลยีใหม่ จึงมีการทำ NDA เพื่อปกป้องข้อมูลที่ทั้งสามฝ่ายแลกเปลี่ยนกัน
ผิดสัญญา NDA ต้องโดนอะไรบ้าง
หากคู่สัญญากระทำผิดต่อสัญญา NDA จะต้องชดใช้ค่าเสียหายตามที่ได้กำหนดในสัญญา หรืออาจมีความผิดตามกฎหมายตามมา เช่น ความผิดฐานเปิดเผยความลับ ซี่งผิดต่อสิทธิบัตรหรือทรัพย์สินทางปัญญา
ขณะที่ นางสุวรรณี แทนธานี นักวิทยาศาสตร์ชำนาญการพิเศษ กองพัฒนาธุรกิจวิทยาศาสตร์บริการ เคยให้ข้อมูลในวารสารกรมวิทยาศาสตร์บริการ เกี่ยวกับ สัญญา NDA ระบุว่า สัญญา NDA หรือ สัญญารักษาความลับ (Non-Disclosure Agreement หรือ NDA) บางแห่งใช้คำว่า Confidentiality Agreement (CDA) คือ เอกสารทางกฎหมายระหว่างคู่สัญญาตั้งแต่สองฝ่ายขึ้นไปที่กำหนดข้อตกลงให้คู่สัญญาฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง หรือทั้งสองฝ่ายเก็บรักษาข้อมูลที่ได้รับจากคู่สัญญาอีกฝ่ายหนึ่งไว้เป็นความลับ
ซึ่งสัญญารักษาความลับออกแบบมาเพื่อปกป้องข้อมูลที่เกี่ยวเนื่องกับกรรมสิทธิ์ที่อาจมีการแลกเปลี่ยนกันของทั้งสองฝ่าย โดยข้อมูลในสัญญารักษาความลับควรมีส่วนประกอบที่สำคัญ ได้แก่
- วันและสถานที่ทำสัญญา
- ตัวตนของ “ผู้ให้ข้อมูล” และ “ผู้รับข้อมูล”
- จุดประสงค์ของการทำสัญญา
- ความหมายของข้อมูลที่เป็นความลับ
- ขอบเขตการเผยแพร่ข้อมูลที่เป็นความลับ
- ระยะเวลาที่มีผลบังคับใช้
- เงื่อนไขอื่น ๆ เช่น การเรียกร้องค่าเสียหายในกรณีผู้รับซ้อมูลทำผิดเงื่อนไขในสัญญา
ข้อควระวังในการทำสัญญา NDA
- ต้องระบุให้ชัดเจนในสัญญาว่าข้อมูลอันเป็นความลับนั้นได้แก่อะไรบ้าง
- ระบุขั้นตอนการบังคับใช้ จะเกิดอะไรขึ้นหากคู่สัญญาเกิดละเมิดกฎข้อนี้ขึ้นมา
- ควรกำหนดข้อยกเว้นบางอย่างในสัญญาเพื่อปกป้องสิทธิที่ควรจะได้รับ เช่น อนุญาตให้เปิดเผยข้อมูลที่เป็นสาธารณะอยู่แล้ว หรืออนุญาตให้เปิดเผยข้อมูลใด ๆ ที่ได้รับความเห็นชอบและเซ็นรับทราบจากบุคคลที่เกี่ยวข้อง
- เอกสารผิดพลาด เช่น การสะกดชื่อบริษัทผิด หรือแม้กระทั่งใช้คำย่อผิดนั้น ส่งผลให้ข้อสัญญาไม่สมบูรณ์ จึงควรตรวจสอบให้ถี่ถ้วนในทุก ๆ ครั้ง
- ต้องลงนามด้วยชื่อของผู้ที่มีสิทธิพร้อมด้วยหน้าที่ในการตัดสินใจเรื่องนั้น ๆ มิฉะนั้นจะเรียกร้องอะไรไม่ได้หากมีการละเมิดขึ้นมา
- สัญญารักษาความลับ เปรียบเสมือนเอกสารฉบับหนึ่งที่มีวันหมดอายุ หรือวันที่สัญญาไม่มีผลบังคับทางกฎหมายอีกต่อไป รวมไปถึงการสูญหายระหว่างการจัดเก็บด้วย ดังนั้น ควรแน่ใจว่าสัญญาที่มีอยู่นั้นมีสภาพสมบูรณ์และยังมีผลบังคับใช้อยู่ ระบบจัดการเอกสารที่ดีจึงเป็นเรื่องที่สำคัญอย่างมาก
ข้อมูลอ้างอิงจาก : วารสารกรมวิทยาศาสตร์บริการ,Champ law Firm,humansoft
———————————————————————————————————————————————————————-
ที่มา : คมชัดลึก / วันที่เผยแพร่ 4 มีนาคม 2568
Link : https://www.komchadluek.net/news/general-news/59878