เหตุใดอะไร ๆ ก็ QR Code

 

 

สิ่งหนึ่งที่เป็นยาดำแทรกอยู่ในแทบทุกเรื่องในปัจจุบัน ทั้งในหนังสือ คลิปวิดีโอ ข้อมูลในโซเชียลมีเดีย บนตราหรือตัวสินค้า บนธนบัตรหรือแม้แต่เหรียญของบางประเทศ ฯลฯ นั่นก็คือ QR code ซึ่งเป็นภาพหรือตราขนาดเท่าแสตมป์มีตารางขาวดำสลับไปมา เหตุใดอะไร ๆ ก็ QR code ทั้งนั้น

 

Barcode เป็นภาพหรือตราขนาดแสตมป์ดวงเล็ก มีเส้นตรงลากยาวลงมาโดยมีแถบความหนาต่าง ๆ กัน และมีแถบตัวเลขอยู่ข้างล่าง บางตราก็เป็นเส้นตรงคล้ายคลื่นวิทยุ หรือเป็นแท่งตามแกนนอนก็มี เป็นสี ๆ ก็มี หลากหลายกันไปตามมาตรฐานของแต่ละประเทศ

 

ผู้คนรู้จักไอเดีย barcode กันมาตั้งแต่ ค.ศ. 1930’s-1940’s ไอเดียก็คือต้องการใช้เป็นตัวบอกข้อมูลที่เกี่ยวพันกับสิ่งที่มันแปะติดอยู่หรือพิมพ์ไว้ ในทศวรรษ 1940’s มีการใช้ barcode เป็นวงกลมคล้ายเป้าปืน และเป็นรูปสี่เหลี่ยมคล้ายปัจจุบันในทศวรรษ 1950

 

ในทศวรรษ 1960 และ 1970 มีการใช้ barcode กันกว้างขวางขึ้น โดยพยายามสร้างมาตรฐานกลางสำหรับทุกแหล่งที่ประดิษฐ์ใช้

 

ในทศวรรษ 1980-1990 barcode ก็พัฒนาขึ้นเพื่อให้บรรจุข้อมูลได้มากขึ้น มิได้มีเพียงเส้นตรงลากยาวเท่านั้น หากมีตัวหนาและมีระยะห่างของเส้นด้วย

 

ในเวลาต่อมามีการใช้กันในหลากหลายอุตสาหกรรม หากติดไว้บนสินค้าก็จะบอกราคา ส่วนประกอบของวัตถุดิบ ที่มา และข้อมูลอื่น ๆ

 

QR Code ซึ่งย่อมาจาก Quick Response code ปรากฏตัวในทศวรรษ 1990’s โดยประดิษฐ์ขึ้นมาในปี 1994 เพื่อให้สามารถบรรจุข้อมูลได้มากกว่า barcode และใช้ได้หลากหลายรูปแบบกว่า

 

จะว่าไปแล้ว QR code ก็เป็นลักษณะหนึ่งของ barcode ดังที่เรียกว่า matrix barcode กล่าวคือ สารพัดข้อมูลบรรจุอยู่ในตราช่องสี่เหลี่ยม ข้างในคล้ายตาหมากรุกดำบ้างขาวบ้าง บ้างก็มีเส้นเป็นมุมฉากขาวดำแทรกอยู่

 

 

QR แต่ละอันมาจากการผสมปนเปอย่างเป็นเป็นระบบของ 4 ข้อมูล คือ

 

(1) ตัวเลข

 

(2) ตัวหนังสือ

 

(3) byte หรือ binary คือ ระบบตัวเลข 0 และ 1

 

4) ตัวอักษร Kanji ของญี่ปุ่น

 

QR code สามารถอ่านโดยเครื่องมือที่รับภาพได้ เช่น กล้องถ่ายรูป โทรศัพท์มือถือที่มีกล้อง เครื่องอ่าน ฯลฯ ตราแบ่งออกเป็น 5 พื้นที่ ตั้งแต่ข้อมูลเกี่ยวกับเวอร์ชั่นของมัน รูปแบบการวางข้อมูล (format) แบบแผนซึ่งกำหนดไว้ เช่น ในเรื่องตำแหน่งของข้อมูล ระยะเวลาการปรับวางข้อมูล ฯลฯ

 

และสุดท้ายคือบริเวณขอบของตราที่เป็น zone ให้รู้ว่าเป็นเขตสิ้นสุด การผสมเครื่องหมายต่าง ๆ ดังกล่าวเข้าด้วยกันทำให้สามารถสร้าง QR code ได้เป็นจำนวนมหาศาล มีการคำนวณว่าจำนวนสูงสุดคือ 10 ยกกำลัง 7089 (จำนวนที่เกินจินตนาการ)

 

ระบบ QR code ประดิษฐ์โดยบริษัท Denso Wave ของญี่ปุ่น ใน ค.ศ. 1994 โดยมีวัตถุประสงค์ในตอนแรกเพื่อติดตามรถคันที่ผลิตในกระบวนการว่าไปถึงจุดใดแล้วโดยเน้นการอ่านที่รวดเร็ว

 

เมื่อเห็นว่า เป็นระบบที่มีประสิทธิภาพก็มีการนำเอามาใช้นอกอุตสาหกรรมและข้ามประเทศ ประโยชน์ของ QR code ก็คือให้ข้อมูลแก่ผู้อ่านผ่านโทรศัพท์มือถือเพื่อเข้าถึง URL หรือ email address ตลอดจนอีเมลหรือข้อความ

 

ส่วนผู้ใช้ก็สามารถสร้างตราของ QR code ขึ้นเพื่อให้คนอื่นสแกนเพื่อดาวน์โหลดข้อมูลและแอพพลิเคชั่นได้เช่นเดียวกัน

 

QR code แพร่หลายและเป็นที่นิยมกันมาก เพราะสะดวกในการใช้ (ไม่ต้องพิมพ์อีเมลแอดเดรส หรือชื่อเว็บไซต์) สามารถเข้าถึงเป้าหมายที่ต้องการได้อย่างรวดเร็วและอย่างมีประสิทธิภาพ ใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง

 

เช่น เก็บสารพัดข้อมูล อีเมลแอดเดรส ที่อยู่เบอร์ติดต่อ พาสเวิร์ดเพื่อเข้าใช้ไวไฟ ฯลฯ และสะดวกต่อการใช้แอพพลิเคชั่นอย่างยิ่ง นอกจากนี้การเปลี่ยนข้อมูลเป็น QR code ก็ทำได้อย่างสะดวกง่ายดาย ผ่านการใช้แอพพลิเคชั่นชนิดที่เรียกว่า QR generator

 

QR code ได้กลายเป็นเครื่องมือที่สะดวกยิ่งในการจ่ายเงินผ่านโทรศัพท์มือถือเพียงสแกนQR code เท่านั้นก็จ่ายเงินได้เลย

 

ดังนั้น เราจึงเห็นร้านค้าจำนวนมากที่มีแผ่นกระดาษระบุ QR code ติดไว้หน้าร้าน หรือตรงที่จ่ายเงิน เพื่อความสะดวกของลูกค้า โดยเฉพาะในโครงการ “คนละครึ่ง” และการใช้ “บัตรสวัสดิการแห่งรัฐ” อย่างไรก็ดีความสะดวกนี้แหละที่กำลังเป็นหอกกลับมาทิ่มแทง

 

เมื่อสแกน QR code ก็จะได้รับทั้งข้อความที่เป็นอักษรและตัวเลข ตลอดจนเครื่องหมาย ต่าง ๆ และลิงค์ไปยังเว็บไซต์ที่มีเสียงและการเคลื่อนไหวได้ ดังนั้น QR code จึงเป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์

 

นอกจากนี้ บุคคลอาจใส่ข้อมูลส่วนตัว อัลบั้มภาพ คลิปส่วนตัว เอกสารต่าง ๆ ไว้ในรูป QR code ก็ได้ อาจเป็นหนึ่ง QR code สำหรับหนึ่งชนิดของข้อมูลที่ต้องการเก็บ

 

สาเหตุที่ความสะดวกของ QR code กำลังเป็นหอกเป็นดาบก็เพราะโจรออนไลน์แอบเอา QR code ของแอพพลิเคชั่นที่ต้องการให้เหยื่อดาวน์โหลดไปปรากฏอยู่บนกระดาษ บนเสาไฟฟ้า ในที่สาธารณะต่าง ๆ หรือหน้าร้านขายของ

 

ซึ่งเมื่อดาวน์โหลดแล้วโปรแกรมพิเศษก็จะเข้ามาควบคุมมือถือของเหยื่อที่ใช้ดาวน์โหลด สามารถเจาะเข้าไปในบัญชีธนาคารสบาย ๆ ด้วยการสร้างพาสเวิร์ดใหม่และโอนเงินออกไปอย่างเร็ว

 

ปกติการพูดจาหลอกล่อเหยื่อทางโทรศัพท์ให้ดาวน์โหลดแอพพลิเคชั่นที่เขาต้องการนั้นไม่ง่ายโดยจำเป็นต้องมีตัวละครหลายตัวหลอกล่อด้วยเรื่องโกหกต่าง ๆ

 

 

แต่สำหรับ “คนมือซน” ทั้งหลายที่ชอบดาวน์โหลดสารพัด QR code ที่ใกล้มือนั้นมันหวานหมูกว่ามาก เพราะไม่ต้องพูดอะไรก็สามารถเจาะเข้าบัญชีได้โดยง่าย

 

การใช้ QR code นั้นสะดวกก็จริงอยู่ แต่เต็มไปด้วยภัยจากโจรออนไลน์ที่อาจแฝงเข้ามา

 

ดังนั้น การสแกน QR code จึงควรกระทำด้วยสติและพึงระลึกเสมอในการใช้ทุกครั้งว่ามีความเสี่ยง

 

นอกจากนี้ กระดาษหรือบัตรที่มี QR Code บรรจุข้อมูลส่วนตัวอยู่ด้วย เช่น boarding pass หรือใบเสร็จที่การจ่ายเงินต้องใช้บัตรประชาชนประกอบ จงอย่าทิ้งไปโดยไม่ฉีกเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อยก่อนเป็นอันขาด

 

 

บทความโดย   ดร.วรากรณ์ สามโกเศศ

 

 

 

——————————————————————————————————————————————
ที่มา :              Bangkokbiznews             / วันที่เผยแพร่  5 ต.ค.66
Link : https://www.bangkokbiznews.com/tech/innovation/1091637