ฟริตช์ ฮาเบอร์ นักเคมีผู้ค้นพบแอมโมเนีย วัตถุดิบสำคัญในการผลิตปุ๋ยและระเบิด
ฟริตซ์ ฮาเบอร์ ผู้ค้นพบสารแอมโมเนีย หลายครั้งที่การค้นพบงานวิจัยทางวิทยาศาศตร์ มีคุณอนันต์โทษมหันต์ “จรรยากับวิทยาศาสตร์” จึงเป็นประเด็นถกเถียง นักวิทยาศาสตร์บางส่วนมักกล่าวอ้างว่า วิทยาศาสตร์พื้นฐานถือว่าเป็นกลาง ไม่มีจรรยา ไม่มีการเมือง ไม่มีวัฒนธรรม เฉกเช่นน้ำย่อมเดือดที่อุณหภูมิเดียวกัน ไม่ว่าจะเป็นที่ปักกิ่งหรือเบอร์ลิน และให้เหตุผลว่า นักวิทยาศาสตร์เป็นผู้ค้นคว้าความรู้ ส่วนนักอุตสาหกรรม , รัฐบาล ฯลฯ เป็นผู้นำไปใช้ หนึ่งในการค้นพบที่เป็นสร้างทั้งคุณและโทษก็คือ “แอมโมเนีย” วัตถุดิบสำคัญในการผลิตปุ๋ยเคมีและวัตถุระเบิด จอห์น คอร์นเวลล์ เล่าเรื่องราวไว้ใน “นักวิทยาศาสตร์ของฮิตเลอร์” (สนพ.มติชน, 2554) ที่นพดล เวชสวัสดิ์-แปล สรุปเนื้อหาไว้ดังนี้ (จัดย่อหน้าใหม่และสั่งเน้นคำโดยผู้เขียน) ฟริตซ์ ฮาเบอร์ (ค.ศ. 1868-1934) หนึ่งในนักเคมียิ่งใหญ่ที่สุดในต้นศตวรรษที่ 20 คือผลผลิตของระบบเยอรมัน เป็นตัวแทนของนักวิทยาศาสตร์ที่จะทำให้ศตวรรษที่ 20 เป็น “ศตวรรษเยอรมนี” ทำนองชีวิตของฟริตซ์ ฮาเบอร์ไม่ต่างไปจากเทพเจนัสของโรมันที่มี 2 หน้า เผชิญกับความดีงามและความชั่วร้าย ผลงานสร้างสรรค์วิทยาศาสตร์ที่จะใช้ประโยชน์ในยามสันติ เพื่อความสุขสมบูรณ์ของผู้คน หรือว่าจะใช้ในการทำลายล้างเหี้ยมโหด ทั้งหมดทั้งมวลเกิดจากสูตรเคมีหรือกลุ่มสมการเดียว การค้นพบที่มีชื่อฮาเบอร์ หรือชื่อคาร์ล…